Ποιος ήταν ο εωσφόρος στην Αρχαία Ελληνική Μυθολογία;

Το Ελληνικό όνομα «Προμηθεύς» 

σημαίνει τον προ της μάθησης - της γνώσης, 

αυτόν που προμηθεύεται, τον προνοητικό κι επιμελή. 

Αδέλφια είχε τον Επιμηθέα, 

τον Άτλαντα και τον Μενοίτιο. 

Ο Επιμηθεύς ετυμολογικά συμβολίζει αυτόν 

που δεν έχει προνοήσει (το επί είναι χρονικό), 

συνεπώς αυτόν που σκέφτεται κατόπιν εορτής.

 Ο Άτλας, αυτόν που δεν υποτάσσεται επιχειρώντας 

πράγματα που δεν τολμούν οι άλλοι, και ο Μενοίτιος

 αυτόν που πράττει από την επιθυμία, 

τον φλογερό παρορμητισμό. ...

Ο Προμηθέας ευεργέτησε τους ανθρώπους 

κλέβοντας από το Δία τη φωτιά για να βελτιώσουν 

τη ζωή τους, αποκτώντας κατά τον τρόπο αυτό

 τη γνώση του καλού.

 Η φωτιά παραπέμπει στην πρώτη γνώση

 και για το λόγο αυτό ο Προμηθέας 

καλείτο και Εωσφόρος, δηλαδή ο φέρων το έως, 

την ηώ-αυγή, το φως της γνώσης στους ανθρώπους.

Ο Δίας, που ο ενικός του συμβολίζει

 αυτόν που ζεύει (ζεύς) και κατόπιν διαχωρίζει 

για να κυβερνάει (δυισμός), έστειλε το διαχειριστή

 της φωτιάς και του σιδήρου του, τον τρισάθλιο 

στην ουσία κουτσό συγγενή του τον οποίο κάποτε 

είχε πετάξει απο το πόδι στη Λήμνο, τον Ήφαιστο, 

για να τιμωρήσει τον Προμηθέα.

 Η τιμωρία του ήταν να αλυσοδεθεί στο ψηλότερο βουνό

 και να έρχεται ένας αετός να του τρώει 

την έδρα του επιθυμητού που τότε πίστευαν

 πως ήταν το συκώτι, το οποίο όμως ξαναγινόταν.

Οι τιτάνες που του έβαλαν τις αλυσίδες 

είχαν τα «περίεργα» ονόματα Κράτος και Βία.

Το όνομα του Προμηθέα, παράγεται

 από την πρόθεση «προ» και το ρήμα «μανθάνω»,

 όπου το «α», σε ορισμένες αρχαιοελληνικές 

διαλέκτους, γίνεται «η».

Κατά τη διάρκεια της Τιτανομαχίας ο Προμηθέας 

τάχθηκε υπέρ του Δία και γι' αυτό δεν τιμωρήθηκε

 όπως οι άλλοι Τιτάνες. 

Η συμβολή του στην ανάπτυξη του ανθρώπινου γένους 

ήταν πολύ σημαντική. 

Κατά τον Λουκιανό, ο Προμηθέας, με την αρωγή 

της θεάς Αθηνάς, δημιουργεί τον πρώτο άνθρωπο

 (Χρυσό Γένος) από πηλό και φωτιά 

(κατά άλλους με το νερό του ήρωα Πανοπέα της Φωκίδας)

 και με μορφή όμοια με αυτή των θεών. 

Αυτό έλαβε χώρα μετά την Τιτανομαχία. 

Κατά τους Ορφικούς αυτός ο πηλός 

ήταν το χώμα που ποτίστηκε 

από το αίμα των Τιτάνων. 

Αναφερόμενος στην δημιουργία του ανθρώπου,

 ο Πλάτωνας μας μεταφέρει την εικόνα ενός όντος 

σφαιρικού, που διακρίνοταν σε τρία γένη 

(αρσενικό, θηλυκό και μεικτό) και είχε διπλή σειρά

 από μέλη και όργανα.

 Αργότερα ο Δίας, επειδή εξοργίστηκε

 από την αλαζονεία τους και φοβήθηκε τη δύναμή τους, 

τα χώρισε στα δύο.

 Τα ζώα δημιουργήθηκαν την ίδια περίοδο 

(μετά την Τιτανομαχία), αλλά από μίξη υλικών της Γης

 και της φωτιάς. 

Η δημιουργία των όντων και του ανθρώπου 

έγινε μέσα στη γη. 

Όταν κλήθηκαν όλα τα όντα της Γης

να βγουν στο φως, ανατέθηκε στον Προμηθέα

 και στον Επιμηθέα να δώσουν στο κάθε ον

 τα χαρακτηριστικά που έπρεπε να έχει. 

Ο Επιμηθέας έπεισε τον αδελφό του να του επιτρέψει

 να αναλάβει μόνος αυτή τη δουλειά. 

Έτσι ο Επιμηθέας ονομάτισε και απέδωσε 

στο κάθε ον τα χαρακτηριστικά που ήθελε ο ίδιος, 

με τρόπο ώστε να μην μπορούν

 να αλληλοκαταστραφούν 

(αὐτοῖς ἀλληλοφθοριῶν διαφυγὰς ἐπήρκεσε, 

Πλάτων, Πρωταγόρας 321α). 

Όταν έφτασε στο τέλος η ώρα του Ανθρώπου,

 δεν είχε να του δώσει παρά λίγες τρίχες 

και νύχια ευπαθή και ανίσχυρα. 

Από αυτό το λάθος ο Προμηθέας ανέλαβε 

την προστασία του Ανθρώπου.

Βλέποντας την κατάντια του ανθρώπινου γένους 

και την αδυναμία του απέναντι στη φύση, 

ο Προμηθέας αποφασίζει να του χαρίσει τη φωτιά. 

Έτσι, επισκεπτόμενος το εργαστήρι του Ήφαιστου, 

τοποθετεί τη φωτιά σε ένα κούφιο βλαστό νάρθηκα 

και τη δίνει κρυφά στους ανθρώπους.

 Ως τόπος παράδοσης της φωτιάς αναφέρεται

 η πόλη Σικυώνα της Πελοποννήσου.

Ο Προμηθέας έμαθε τους ανθρώπους να χειρίζονται 

τη φωτιά, να δημιουργούν εργαλεία και τους έμαθε

 τις Επιστήμες (που έκλεψε από την Αθηνά) 

και τα Γράμματα. 

Για να γλυτώσει την ανθρωπότητα 

από το μένος των θεών, την έμαθε να τους λατρεύει

 και να τους κάνει θυσία.

Πηγή

Σύμφωνα με την Θεογονία 

και τα Έργα και Ημέραι του Ησιόδου

 που συντάχθηκαν γύρω στο 750 π.Χ.

 η Πανδώρα πλάστηκε από χώμα, από τον Ήφαιστο 

κατά παραγγελία του Δία. 

Η Αθηνά (ή ο Ερμής) 

της έδωσε ζωή και οι θεοί του Ολύμπου 

της προσέφεραν γενικά όλα τα χαρίσματα 

και τις ικανότητες, και μαζί μια επικίνδυνη γοητεία.

 Για τον Ησίοδο πάντως η Πανδώρα ήταν 

το χειρότερο δώρο που μπορούσαν 

να κάνουν οι θεοί στον άνθρωπο.

Στη Θεογονία αναφέρει ότι "ο ευγενής γιος

 του Ιαπετού (ο Προμηθέας) έκλεψε την ιερή φωτιά

 και εξοργισμένος ο Δίας έστειλε στους ανθρώπους

 ένα μεγάλο κακό -το τίμημα

 για το ευεργέτημα της φωτιάς. 

Ζήτησε από τον Χωλό θεό (τον Ήφαιστο) να πλάσει 

από τη γη μια παρθένα και η Αθηνά την έντυσε

 και τη στόλισε με κοσμήματα και της έβαλε

 ένα θαυμαστό πέπλο και στεφάνι στο κεφάλι καθώς

 και ένα στέμμα χρυσό". Όπως περιγράφει ο Ησίοδος 

ήταν χάρμα οφθαλμών και έλαμπε με μεγάλη ομορφιά

 που την θαύμασαν ακόμα και οι θεοί 

και που δεν μπορούσε να της αντισταθεί κανένας 

θνητός, αφού μέχρι τότε 

δεν υπήρχαν γυναίκες παρά μόνον άνδρες. 

"Από αυτήν" γράφει ο Ησίοδος, 

"κατάγονται όλες οι γυναίκες και το θηλυκό γένος. 

Από αυτήν προήλθε το καταστροφικό 

γένος των γυναικών που ζει μεταξύ των θνητών 

ανδρών για να τους βασανίζει, σύντροφος

 μόνο στα πλούτη και ποτέ στη μισητή φτώχεια.

Η μουσική που ακούγεται

είναι του μεγάλου Έλληνα

μουσικοσυνθέτη

 Γιάννη Μαρκόπουλου, 

Ζαβαρακατρανέμια.